एकपाद उत्तानासन

या आसनात पाठीवर झोपून केवळ पाय उचलले जातात. पोट आणि फुप्फुसांच्या स्नायूंसाठी अतिशय चांगलं आसन आहे.

उत्तान म्हणजे आकाशाकडे तोंड करून झोपलेली अवस्था आणि पाद म्हणजे पाय. या आसनात आपण पाठीवर झोपून एक पाय वरती ६० अंशावर ठेवतो. म्हणूनच या आसनाला एकपाद उत्तानपादासन असंही म्हणतात. या आसनामुळे पोटाच्या स्नायूंना चांगला व्यायाम मिळतो.

आसन

सुरुवातीला पाठीवर झोपावे. दोन्ही पाय सरळ, ताठ आणि जुळलेले असावेत. दोन्ही हात शरीरालगत असावेत. आता उजवा पाय ६० अंश इतका वरती आणावा. टोज आऊटसाईज असावेत. म्हणजेच पायाच्या बोटांना पुढील बाजूने ताण पडेल अशी खेचावीत. काही सेकंद थांबावं. मान खाली असावी. मानेला उचलू नये. काही सेकंदांनंतर पाय खाली आणावा. आता तशीच स्थिती डाव्या पायाने करावी.

श्वास

»  पायाला वरती आणताना श्वास घ्यावा.
»  आसनस्थितीत श्वास रोखावा.
»  पायाला खाली आणताना हळूहळू श्वास सोडावा.

वेळ

सुरुवातीला हे आसन चार वेळा करावं. मध्ये आठ ते दहा सेकंद थांबावं. नंतर हळूहळू सेकंद वाढवावेत. प्रत्येक पायाने चार वेळा करावं, म्हणजेच हे आसन दोन्ही पायांनी आठ वेळा करावं.

आसन करताना घ्यावयाची काळजी

जेव्हा आपण पायाला वरती आणतो तेव्हा पाय हे सरळ आणि ताठच असावेत. जो दुसरा पाय खाली असतो तो वरती उचलला जाणार नाही याची काळजी घ्यावी. मानेला वरती उचलू नये. मान ही जमिनीलगत असावी. तसंच हातसुद्धा जमिनीवरच असावेत. पाय खाली आणताना घाई करू नये. पाय खाली आणताना मानेला वरती उचलू नये. हे आसन तसं करण्यासाठी खूप सोपं आहे.

फायदे

»  या आसनामुळे पोटावरील चरबी कमी होण्यास मदत होते.

»  या आसनामुळे बद्धकोष्ठता, अपचन, वातविकार तसंच आतडयातील विविध आजार दूर होण्यास मदत होते.

»  या आसनाने पायातील रक्ताभिसरण चांगल्याप्रकारे होतं. तसंच गुडघा आणि गुडघ्याखालील पाय दुखण्याच्या तक्रारी या आसनाने कमी होतात.

»  स्त्रियांच्या मासिक पाळीसंबंधीच्या तक्रारी या आसनाने कमी होतात.

»  हे आसन करताना छातीवर भरपूर दाब पडतो. त्यामुळे फुप्फुसांचे स्नायू बळकट होतात.

एकपाद उत्तानासन करने की विधि-

1. सर्वप्रथम सीधे चित्त पीठ के बल लेट जाइए हाथों को बिल्कुल शरीर के बराबर रखिए अब धीरे से साँस लेते हुए दायें पैर को( घुटने से सीधा रखते हुए ) 60 डिग्री का कोण बनाते हुए उठाइए और साँस निकालते हुए वापिस लाइए ठीक  इसी तरह  बायें पैर से दोहराईए। 
2. एक बार दायें से और एक बार बायें से। 
3. इसी  तरह 4-5 बार दोहराए

एकपाद उत्तानासन करने की लाभ-

1. पेट की समस्यायों में लाभकारी। 
2. वायु को नियंत्रित करता है। 
3. अपच में लाभ देता है। 
4. आँतो लिवर व गुर्दों में भी लाभप्रद ।
5. पेट के निचले हिस्से की चर्बी कम करता है।
6. इस आसन से उदर के काफ़ी रोग ठीक होते हैं  । 

एकपाद उत्तानासन करने की विधि-

1. सर्वप्रथम सीधे चित्त पीठ के बल लेट जाइए हाथों को बिल्कुल शरीर के बराबर रखिए अब धीरे से साँस लेते हुए दायें पैर को( घुटने से सीधा रखते हुए ) 60 डिग्री का कोण बनाते हुए उठाइए और साँस निकालते हुए वापिस लाइए ठीक  इसी तरह  बायें पैर से दोहराईए। 
2. एक बार दायें से और एक बार बायें से। 
3. इसी  तरह 4-5 बार दोहराए

एकपाद उत्तानासन करने की लाभ-

1. पेट की समस्यायों में लाभकारी। 
2. वायु को नियंत्रित करता है। 
3. अपच में लाभ देता है। 
4. आँतो लिवर व गुर्दों में भी लाभप्रद ।
5. पेट के निचले हिस्से की चर्बी कम करता है।
6. इस आसन से उदर के काफ़ी रोग ठीक होते हैं  ।